|

Wat is koopkracht en waarom gaat het niet alleen om je nettoloon?

Koopkracht betekent simpel gezegd hoeveel spullen en diensten je kunt kopen met je geld. Het gaat dus niet alleen om wat er elke maand op je bankrekening wordt gestort (naast je nettoloon, ook huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag, kinderbijslag etc), maar ook om wat dingen kosten, zoals boodschappen, energie en huur. En om de hoogte van de belastingen en de heffingskortingen. Als je loon stijgt, maar de prijzen van alles wat je nodig hebt nog harder stijgen, kun je minder kopen. Je koopkracht gaat dan omlaag, zelfs als je meer verdient.

Koopkracht in 2025: wat kunnen we verwachten?

Voor 2025 verwachten economen dat de inflatie (de stijging van prijzen) iets lager zal zijn dan in de afgelopen jaren, namelijk iets boven de 3 %. Dat klinkt goed, maar als lonen sterker blijven stijgen om de prijzen van nu te compenseren, kunnen bedrijven hun kosten niet meer bijbenen. Dan kan een nieuwe ronde prijsstijgingen volgen en is er snel sprake van een loon-prijssignaal.

De overheid probeert ook bij te sturen. Bijvoorbeeld met belastingmaatregelen of extra toeslagen om mensen te helpen. Toch is het voor veel mensen spannend: blijft het leven betaalbaar? Zo heeft de overheid in 2025 de belastingen iets aangepast, doel van de maatregelen is om meer werken meer lonend te maken. Voor part-timers (me name met bruto loon tussen € 1.000 en € 2.000) kan dat betekenen dat deze minder nettoloon overhouden dan in 2024 bij hetzelfde salaris. Dit kan deels gecompenseerd worden door het ontvangen van een hoger bedrag aan toeslagen,

Wat gebeurt er als lonen harder stijgen dan de inflatie?

Als iedereen flink meer loon krijgt dan de inflatie kan dit ook problemen opleveren.

  • Hogere prijzen: Als bedrijven meer moeten betalen aan salarissen, maken ze hogere kosten. Ze rekenen die kosten vaak door aan klanten. Resultaat? Alles wordt weer duurder.
  • Minder banen: Sommige bedrijven, vooral kleine, kunnen die hogere lonen niet betalen. Zij moeten misschien mensen ontslaan of zelfs sluiten.
  • Inflatie blijft hoog: Als prijzen steeds blijven stijgen door hogere lonen, blijft de inflatie een probleem. En dat raakt uiteindelijk iedereen, zelfs met een hoger loon.

Dit noemen we een loon-prijsspiraal: lonen stijgen → prijzen stijgen → lonen moeten weer omhoog → en zo gaat het door.

Hoe blijft de koopkracht gezond?

Het is goed als lonen stijgen, maar het moet passen bij wat bedrijven kunnen betalen zonder alles duurder te maken. Daarnaast kunnen maatregelen van de overheid (zoals belastingverlaging of subsidies) helpen om mensen meer te laten overhouden zonder dat bedrijven in de problemen komen.

Kinderopvang

Wordt gekeken naar de kinderopvang, dan zie je het volgende:

Samenvatting

Koopkracht is meer dan alleen je nettoloon. Het hangt samen met wat alles kost en alles wat je ontvangt, dus niet alleen het nettoloon. In 2025 is er de hoop op een stabielere economie, maar als lonen blijven stijgen boven de inflatie, kan dat juist weer voor nieuwe problemen zorgen. Het blijft dus belangrijk om een evenwicht te vinden tussen wat mensen verdienen en wat bedrijven kunnen dragen.