Personeelstekort kinderopvang, wat zijn de gevolgen voor ouders

Je hebt het vast wel gezien of gehoord : er is een personeelstekort in de kinderopvang. Zo blijkt uit de meeste recente kwartaalpeiling dat 71% van de kinderopvangorganisaties een tekort heeft aan personeel, dat is een toename van 15% sinds mei. In de bso is het tekort met 79% nog groter. De belangrijkste oorzaak is te weinig beschikbare kandidaten (81%). Het hogere ziekteverzuim mede als gevolg van de corona helpt natuurlijk ook niet mee.

Het tekort aan personeel in de kinderopvang is overigens niet nieuw. Al enkele jaren is er krapte op de arbeidsmarkt en is de vacaturegraad (aantal vacatures per 1000 banen) al gauw twee keer zo hoog als bij primair onderwijs. Er zijn veel vacatures in de kinderopvang te vinden op de vacaturebank.

Wat heeft dat voor gevolgen voor jou als ouder ? Hoe kan dit ?

Wet IKK

In 2018 werd de Wet IKK ingesteld. Deze wet- en regelgeving was bedoeld om de kwaliteit in de kinderopvang te verbeteren en te regelen. Een gevolg van deze wet was ook de toename van de administratieve lasten en een aanpassing van de kindratio (kind-leidster ratio). Dit heeft gezorgd voor toename werkdruk, wat ook mede de reden is van de recente stakingen.

Daarbij werden de opleidingseisen verscherpt, zeker bij medewerkers die de opvang voor kinderen op een kinderdagverblijf verzorgen, dus de leeftijd tot 4 jaar. Niet alleen de minimale vereiste diploma’s werden aangepast, ook was het nodig voor veel medewerkers om bijscholing te krijgen.

Peuterspeelzalen

Tot 2018 bestonden de peuterspeelzalen als aparte vorm van opvang onder een eigen cao (welzijn). In 2018 is door de “wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk” dit aangepast. De peuterspeelzalen kwamen daarmee onder de Wet Kinderopvang te vallen. De medewerkers die werkzaam waren op de PSZ kwamen daarbij ook; na enkele overgangsjaren en met overgangsregelingen; onder de cao Kinderopvang te vallen. Vergeleken met de cao Welzijn voor velen niet echt vooruitgang.

Daarbij had dit meer verandering tot gevolg. Zo waren de PSZ medewerkers gewend aan opening van de groep tijdens circa 40 schoolweken per jaar en sluiting tijdens de 12 vakantieweken. Bij een peuterspeelzaal is een dagdeel vaak 3 of 4 uur. De kinderopvang is daarentegen circa 52 weken per jaar geopend en heeft dagdelen van 5 tot 6 uur. En niette vergeten de aanpassing naar kwaliteit- en opleidingseisen naar de standaard in de kinderopvang. Bij de stakingen namen door relatief veel peuteropvang-locaties deel.

Gevolg : een hoge werkdruk en hoge eisen om te kunnen werken in de kinderopvang.

Gevolgen

Het personeelstekort kan gevolgen voor jou als ouder hebben. Zo kan het noodzakelijk dat een kinderopvangorganisatie moet besluiten om (tijdelijk) één of meer groepen te sluiten. Het kan ook betekenen dat het aantal kindplaatsen op een locatie wordt verminderd. In het eerste geval zal je dus op zoek moeten naar vervangende kinderopvang, wat erg lastig zal zijn. In het tweede geval zal dit zorgen voor vorming van wachtlijsten.

Kosten

Wordt de groep waar je kind wordt opgevangen tijdelijk gesloten en kan je dus geen kinderopvang afnemen,  dan zal de kinderopvangorganisatie dit in mindering moeten brengen op de factuur met de kosten van de kinderopvang. Ook zal je dan de kinderopvangtoeslag beschikking moeten wijzigen.

Oplossingen

Een simpele oplossing is er niet. Er zijn wel diverse mogelijkheden om in ieder geval verlichting te brengen. Aanpassing van de Wet IKK zal ook niet binnen 1 dag geregeld zijn. Veel heeft te maken met strikte regels waar de kinderopvangorganisatie  op worden gecontroleerd door de GGD, zoals Beroepskracht-KindRatio en vaste gezichten criterium. 

Zo hebben 125 organisaties een brandbrief geschreven aan het ministerie en de GGD waarbij gevraagd wordt toe te staan dat bijvoorbeeld groepshulpen ingezet mogen worden. Of dat studenten die al deel van de opleiding hebben gevolg deels al ingezet mogen worden. Of dat de kindratio bij een BSO gebaseerd is op locatieniveau in plaats van groepsniveau.

Kwaliteit

Kinderopvangorganisaties streven een hoge kwaliteit na bij de opvang van jouw kinderen. De huidige wet IKK heeft als averechts effect dat pedagogisch medewerkers te veel bezig moeten zijn bij administratieve taken, waardoor er minder tijd is voor de kinderen.  

Als een groep gesloten moet worden omdat de organisatie niet kan voldoen aan de BKR, de 3-uursregeling e.d. is in ieder geval voor niemand bevorderlijk. Al helemaal niet voor het kind, maar ook voor jou als ouder niet of voor de kinderopvangorganisatie. Het deels kunnen inzetten voor groepshulpen en/of studenten onder begeleiding van gediplomeerde pedagogisch medewerkers  zou toch een veel betere oplossing zijn.

Toekomst

Regelmatig in de het nieuws : gratis kinderopvang. Invoering hiervan zou tot gevolg hebben dat het aantal kindplaatsen uitgebreid moet worden. Niet alleen is de vraag hoe de financiering plaats gaat vinden als vervanging voor de kinderopvangtoeslag, maar ook waar de gediplomeerde medewerkers gevonden kunnen worden die de kinderen moeten opvangen. Zie ook : Bestaat gratis kinderopvang ?

Zwanger

Ben je zwanger? Heb je al gekeken op onze zwangerschapskalender ? Schrijf je snel in voor het kinderdagverblijf bij jou in de buurt (of in de buurt van je werk). Kijk voor locaties in de buurt op de kinderopvangkaart of zoek op postcode of op plaats naar locaties kinderdagopvang.

De gegegevens in dit artikel zijn voor het laatst bijgewerkt en gecontroleerd op 26 december 2022