Kabinet streeft naar eenvoudigere en verbeterde inkomensondersteuning
Het kabinet zet een hervormingsagenda op om de sociale zekerheid, toeslagen en inkomstenbelasting te herzien. Deze ‘hervormingsagenda inkomensondersteuning’ heeft drie doelen: inkomensondersteuning moet mensen meer zekerheid bieden, eenvoudiger te begrijpen zijn, en het moet aantrekkelijker worden om (meer) te werken. De uitgangspunten zijn dat de inkomens van verschillende groepen niet drastisch mogen veranderen en dat de armoede niet mag toenemen in de komende jaren.
In Nederland heeft ongeveer 70% van de bevolking recht op inkomensondersteuning, zoals zorg-, huur- of kinderopvangtoeslag, AOW, kinderbijslag of een werkloosheidsuitkering. Dit geldt voor zowel lage als midden- en hogere inkomens. Volgens het kabinet is het systeem van inkomensondersteuning echter erg complex geworden, en er is weinig afstemming tussen de verschillende regelingen, terwijl ruim 4,5 miljoen Nederlanders meerdere soorten ondersteuning ontvangen.
De huidige complexiteit van het stelsel heeft nadelige gevolgen: sommige mensen maken geen gebruik van regelingen die ze nodig hebben, sommigen komen in financiële problemen door terugvorderingen, en het kan mensen ontmoedigen om meer te gaan werken, wat ook hun gezondheid kan beïnvloeden. Hierdoor vergroot het stelsel onbedoeld de bestaansonzekerheid voor sommige groepen.
Het kabinet presenteert in het voorjaar van 2025 verschillende voorstellen voor hervorming van het belasting- en toeslagensysteem, met inbegrip van het minimumloon en andere inkomensregelingen. Ook worden wetsvoorstellen voorbereid om de kinderopvangtoeslag, huurtoeslag en de participatiewet eenvoudiger te maken.
Daarnaast wil het kabinet een ‘recht op vergissen’ invoeren, zodat mensen minder zwaar worden bestraft bij fouten in aanvragen. Een wetsvoorstel voor proactieve dienstverlening moet het UWV, de SVB en gemeenten in staat stellen mensen actief te informeren over regelingen waar zij recht op hebben. Er is ook aandacht voor de borging van het bestaansminimum en de taakverdeling hierover tussen het Rijk en gemeenten.
De komende jaren zullen ministeries, uitvoeringsorganisaties en lokale overheden geleidelijk werken aan vereenvoudigingen, hervormingen en uitvoerbaar beleid. Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum zal de samenhang en voortgang van deze agenda bewaken.
