De CBS heeft cijfers bekend gemaakt over de kosten die ouders in 2023 betaalden voor de kinderopvang. Het CBS beperkt zich tot verwerken van de data en niet de achterliggende redenen. Het CBS houdt natuurlijk ook geen rekening met gebeurtenissen na het verslagjaar, want in 2024 heeft het kabinet Rutte aanpassingen doorgevoerd in het maximum uurtarief voor de kinderopangtoeslag om deze te repareren wegens eerdere bezuinigingen hierop door de overheid.
Het huidige PVV/BBB/VVD/NSC kabinet Schoof is voornemens om het verschil in 2026 weer te laten groeien. Er zijn bezuinigingen aangkondigd door kabinet die voornamelijk betaald gaat worden door ouders met een lager inkomen.
Eigen bijdrage voor kinderopvang was €3.210 in 2023
In 2023 ontvingen ruim 700 duizend ouders toeslag voor de opvang van iets meer dan 1 miljoen kinderen. Gemiddeld betaalden ouders zelf 3.210 euro aan kinderopvangkosten. Driekwart van deze ouders betaalde een hoger uurtarief dan de door de overheid vastgestelde maximum uurprijs, aldus het CBS in de Landelijke Jeugdmonitor, op basis van cijfers van de Belastingdienst.
De kinderopvangorganisaties bepalen het uurtarief dat ouders moeten betalen voor kinderopvang. De Rijksoverheid stelt elk jaar een maximum uurprijs vast voor formele kinderopvang, waarover ouders kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen. Kinderopvangorganisaties mogen echter een hoger uurtarief vragen dan de vastgestelde maximum uurprijs, en ouders moeten het verschil zelf betalen.
Driekwart ouders betaalt meer dan maximum uurprijs
In 2023 bedroegen de totale opvangkosten gemiddeld 8.950 euro per kind. Van dit bedrag werd 64 procent (5.740 euro) vergoed via de kinderopvangtoeslag, terwijl ouders de resterende 36 procent (3.210 euro) zelf betaalden. Deze eigen bijdrage bestond uit 2.690 euro volgens de vastgestelde maximum uurprijs en 520 euro extra omdat de uurtarieven hoger waren dan het gemaximeerde tarief. Bijna driekwart van de ouders betaalde in 2023 voor minstens één kind een hoger uurtarief dan de maximum uurprijs. Dit is de eerste keer dat het CBS de totale kosten in kaart heeft gebracht. (Noot redactie: door het ontbreken van vergelijkingscijfers zegt dit dus verder niet veel. Dit kan in toekomst wel gebruikt worden om de ontwikkeling te monitoren. Daarbij is het een gemiste kans van het CBS om dit niet onder te verdelen in verschillende inkomensklasses, maar zich te beperken tot één gemiddelde. Anders zou beter in beeld gebracht zijn wat de gevolgen van de kabinetsmaatregelen voor de verschillende inkomensgroepen.)
| Soort kosten | Kosten |
|---|---|
| Uitgekeerde toeslag kinderopvang | 5740 |
| Eigen bijdrage ouders volgens vastgestelde maximum uurprijs | 2690 |
| Eigen bijdrage ouders vanwege hogere uurtarieven dan het gemaximiseerde uurtarief | 520 |
Meer kinderen, meer vergoed
De hoogte van de kinderopvangtoeslag hangt af van het belastbaar inkomen van de ouders, het aantal kinderen in de opvang en de soort opvang. Hoe hoger het inkomen, hoe lager de toeslag. In 2023 bedroegen de gemiddelde opvangkosten voor ouders met één kind 6.130 euro, waarvan 62 procent werd vergoed via de kinderopvangtoeslag. Voor ouders met twee kinderen waren de kosten gemiddeld 11.760 euro, met een vergoeding van bijna 66 procent. Ouders met drie of meer kinderen betaalden gemiddeld bijna 16.580 euro, waarvan bijna 68 procent werd vergoed. Het vergoedingspercentage neemt toe met het aantal kinderen, omdat ouders met een inkomen vanaf 26.945 euro in 2023 relatief meer kosten vergoed kregen voor het tweede en volgende kind in de opvang.
| Aantal kinderen | Uitgekeerde toeslag kinderopvang (euro) | Eigen kosten ouders (euro) |
|---|---|---|
| 1 kind | 3790 | 2350 |
| 2 kinderen | 7660 | 4110 |
| 3 kinderen of meer | 11190 | 5390 |
Minder kinderen naar gastouderopvang
In 2023 werden bijna 19 duizend meer kinderen opgevangen dan in 2022. Echter, het aantal kinderen dat door geregistreerde gastouders wordt opgevangen, is al enkele jaren aan het dalen. In 2023 verminderde het aantal kinderen in de buitenschoolse gastouderopvang met bijna 6 duizend tot ruim 39 duizend kinderen. In de dagopvang werden bijna 77 duizend kinderen door gastouders opgevangen, wat een afname van 5 duizend ten opzichte van 2022 betekent.
Aan de andere kant steeg het aantal kinderen dat werd opgevangen in kindercentra. In 2023 gingen bijna 515 duizend kinderen naar de dagopvang en 536 duizend kinderen naar de buitenschoolse opvang, wat een toename laat zien in beide categorieën.
Gemiddeld 830 uur naar de dagopvang
In 2023 werden kinderen in de dagopvang gemiddeld 830 uur opgevangen, een toename van 10 uur ten opzichte van 2022. Deze stijging is mogelijk omdat sinds 2023 het aantal opvanguren waarvoor ouders toeslag kunnen krijgen, niet langer afhangt van het aantal werkuren van de ouders. Kinderen in kindercentra werden gemiddeld 810 uur opgevangen, terwijl de opvang bij gastouders gemiddeld 620 uur bedroeg. Het aantal opvanguren in de buitenschoolse opvang bleef met 420 uur onveranderd ten opzichte van 2022.
